Szczepienia dla osób dorosłych

Rodzice z reguły dbają o prawidłowy stan zaszczepienia swoich dzieci. Na co można się jednak zaszczepić, kiedy osiągnie się już wiek dorosły?

Zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych szczepienia dla dorosłych obejmują szczepienia obowiązkowe:

• w 19. roku życia przeciw błonicy i tężcowi,
• przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B) u szczególnych grup osób, m.in. uczących się na uczelniach medycznych i pracowników służby zdrowia,
• szczepienia poekspozycyjne (m.in. przeciw wściekliźnie, tężcowi czy błonicy)

…a także szereg szczepień zalecanych:

• przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (WZW A),
• p/ odrze, śwince i różyczce,
• p/ospie wietrznej,
• p/ grypie,
• p/ błonicy, tężcowi (i ewentualnie krztuścowi),
• p/pneumokokom,
• p/ meningokokom,
• p/ Haemophilus influenzae typu B (HiB),
• p/ kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM),
• p/ cholerze,
• p/ durowi brzusznemu,
• p/ wściekliźnie,
• p/ wirusowi polio,
• p/ żółtej gorączce,
• p/ wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV),
• p/ gruźlicy.

Oczywiście dla każdego z powyższych szczepień Program Szczepień Ochronnych precyzyjnie określa, jakie osoby powinny zostać zaszczepione.

Szczepienie p/błonicy i tężcowi w 19. roku życia jest ostatnią obowiązkową dawką szczepienia przypominającego. Kolejne dawki szczepionki zalecane są co 10 lat. Jako dawki przypominające można stosować szczepionki podwójnie skojarzone – p/błonicy i tężcowi. W ramach zalecanych szczepień p/błonicy, tężcowi i krztuścowi (ze składnikiem bezkomórkowym krztuśca) głównymi grupami objętymi tymi zaleceniami są zaś osoby dorosłe mające kontakt z niemowlętami, kobiety w III trymestrze ciąży, pracownicy służb medycznych mający kontakt z noworodkami i niemowlętami i osoby starsze, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie.

Szczepienia na tężec, wściekliznę i błonicę, zgodnie z PSO są również obowiązkowe w ramach tzw. szczepień poekspozycyjnych u osób po kontakcie z potencjalnym źródłem zakażenia.

Szczepienie p/WZW B jest szczepieniem obowiązkowym u osób dorosłych, które nie były wcześniej szczepione, a wykonują lub będą wykonywać zawody medyczne (studenci kierunków medycznych), albo mają kontakt z osobami zakażonymi WZW B. Ponadto również chorzy na WZW typu C oraz chorzy na zaawansowaną niewydolność nerek i/lub dializowani mają dostęp do bezpłatnych, obowiązkowych szczepionek przeciw WZW B. Szczepienie p/WZW B jest zalecane szczególnie u osób przed zabiegami operacyjnymi, osobom w wieku podeszłym i przewlekle chorym o wysokim ryzyku zakażenia WZW B.

Innymi szczepionkami zalecanymi dla dorosłych są szczepienia przeciwko WZW A. Są one zalecane szczególnie dla osób podróżujących w rejony zwiększonego występowania tego typu zakażenia oraz u osób pracujących przy produkcji i dystrybucji żywności i przemyśle związanym z przeróbką odpadów i nieczystości.

Szczepienie przeciw inwazyjnym zakażeniom meningokokami grupy B i C są zalecane osobom mającym kontakt z chorymi zarażonymi meningokokami, osobom powyżej 65. roku życia oraz osobom cierpiącym na wrodzone niedobory odporności.

Szczepienia przeciwko inwazyjnym zakażeniom pneumokokowym są zalecane dorosłym, którzy cierpią na zaburzenia odporności, zaburzenia funkcji lub brak śledziony oraz chorym na cukrzycę, przewlekłe choroby płuc, serca, wątroby, niedobory odporności, choroby z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego, posiadającym implant ślimakowy, uzależnionym od alkoholu i palenia papierosów.

Szczepienia zalecane przeciw HiB są zalecane dorosłym z zaburzeniami odporności.

Wśród szczepień zalecanych znajdują się również szczepienia podróżnych przeciwko durowi brzusznemu, cholerze, żółtej gorączce, wściekliźnie oraz polio dla osób wyjeżdżających w rejony endemicznego występowania tych chorób.

W zależności od statusu odporności osoby dorosłej zalecane jest również szczepienie p/odrze, śwince, różyczce oraz ospie wietrznej. Dotyczy to dorosłych, którzy nie byli szczepieni i nie chorowali na te choroby zakaźne. W przypadku tych szczepień najważniejszym zadaniem uodpornienia jest ochrona przed groźnymi powikłaniami zakażeń, jak np.: wady wrodzone u dzieci urodzonych z matek chorujących w czasie ciąży na różyczkę lub zapalenie jąder u dorosłych mężczyzn chorujących na świnkę.

Coroczne szczepienia sezonowe przeciwko wirusowi grypy zalecane są osobom cierpiącym na choroby przewlekłe, po transplantacji narządów, w stanach obniżonej odporności, kobietom w ciąży lub planującym ciążę.

Szczepienie przeciwko HPV zaleca się szczególnie osobom przed inicjacją seksualną jako profilaktykę zachorowania na raka szyjki macicy.

Szczepienie p/kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM) jest zalecane szczególnie osobom, u których występuje zwiększone ryzyko ukąszenia przez kleszcze na terenach zwiększonego występowania tej choroby, tj. osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej granicznej, rolnikom, turystom, młodzieży odbywającej praktyki w terenie. Szczepionkę zaleca się jako profilaktykę przed zachorowaniem na KZM, co jest tym bardziej istotne, że obecnie nie ma skutecznej metody leczenia tej choroby.

LITERATURA:

Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2017 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2018.